Category: Artists

Ξάνθος Χατζησωτηρίου

O Ξάνθος Χατζησωτηρίου γεννήθηκε στην Αμμόχωστο, όπου και ζούσε και εξέθετε τα έργα του. Σπούδασε ζωγραφική και διακοσμητική στο “Central School of Arts & Crafts” του Λονδίνου (1951 – 1953) και στο “Byam Shaw School of Painting” (1959). Το 1969 ίδρυσε στην Αμμόχωστο το στούντιο, γκαλερί και εργαστήρι “Μοναστήρι”, στο οποίο εξέθετε τη δουλειά του. Παρουσίασε το έργο του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό, ενώ απέσπασε τιμητική διάκριση στην 5η Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας. Απεβίωσε το 2003 στη Λεμεσό, όπου είχε εγκατασταθεί μετά την τουρκική εισβολή.

Χαρίλαος Δίκαιος (1911 – 2009)

Ο Χαρίλαος Δίκαιος γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1911. Σπούδασε ζωγραφική και αρχιτεκτονική στην Ανωτέρα Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι και στη Λυών, απ’ όπου και αποφοίτησε το 1946. Δούλεψε μαζί με τον διαπρεπή αρχιτέκτονα Tony Garnier, ενώ ήρθε σε επαφή και με τη δουλειά του επίσης διαπρεπούς αρχιτέκτονα Auguste Perret. Το 1945 επέστρεψε στην Κύπρο, όπου εργάστηκε ως αρχιτέκτονας και ζωγράφος. Το 1967 τιμήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με τον τίτλο του “Chevalier de l’ Order des Arts et des Lettres”.

Βιβλιογραφία

Χρίστου, Χ., 1983. Σύντομη Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Τέχνης. Λευκωσία: Μορφωτική Υπηρεσία Υπουργείου Παιδείας.

Answers.com. 2002. The Concise Grove Dictionary of Art: Charilaos Dikaios. [online]. Available at: http://www.answers.com/topic/charilaos-dikaios-1 (accessed September 16, 2014).

Φώτος Χατζησωτηρίου (1919 – 2004)

Ο Φώτος Χατζησωτηρίου γεννήθηκε το 1919 στην Αμμόχωστο. Παρακολούθησε για δύο χρόνια νομικά στο Πανεπιστήμιου της Βηρυτού (1937-1939), ενώ στη ζωγραφική ήταν αυτοδίδακτος. Στα χρόνια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ίδρυσε στην Αμμόχωστο την «Ελεύθερη Σκηνή», που παρουσίαζε θεατρικές παραστάσεις με έργα δικά του, αλλά και ξένα. Το ζωγραφικό του έργο του αντλεί από τη βυζαντική παράδοση, τη λαϊκή τέχνη και τη σύγχρονή του κυπριακή εικαστική δημιουργία. Εξέθεσε τη δουλειά του σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις. Απεβίωσε το 2004.

Βιβλιογραφία:

Χρίστου, Χ., 1983. Σύντομη Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Τέχνης. Λευκωσία: Μορφωτική Υπηρεσία Υπουργείου Παιδείας.

Ο Τάκης Φραγκούδης γεννήθηκε το 1900 στη Λεμεσό. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών για δύο χρόνια, με δάσκαλο το Γ. Ιακωβίδη. Επέστρεψε στην Κύπρο και εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Το 1928 αποφάσισε να εγκατασταθεί οριστικά στην Αθήνα, όπου συνδέθηκε με σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους της εποχής. Παρουσίασε τη δουλειά του στην πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα το 1939, ενώ ακολούθησαν στα επόμενα χρόνια εκθέσεις σε Ελλάδα και Κύπρο. Ταξίδευε συχνά στο εξωτερικό και αφομοίωνε στο έργο του σύγχρονα ρεύματα της ευρωπαϊκής τέχνης, με τα οποία ερχόταν σε επαφή. Απεβίωσε το 1978 στην Αθήνα.

Βιβλιογραφία

Νικήτα, Ε., 2002. Τάκης Φραγκούδης. Λευκωσία: Εν Τύποις.

Ο Τηλέμαχος Κάνθος γεννήθηκε το 1910 στην Άλωνα της Πιτσιλιάς. Ο πατέρας του, Χριστόδουλος Κάνθος, ήταν δημοδιδάσκαλος και ταλαντούχος αυτοδίδακτος ζωγράφος και του έδωσε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής. Φοίτησε στο Γυμνάσιο Αμμοχώστου και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δασκάλους τους Ουμβέρτο Αργυρό, Δημήτρη Μπισκίνη και Αλέξανδρο Παρθένη, ενώ πήρε μαθήματα χαρακτικής από τον Γιάννη Κεφαλληνό. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1939, όπου έζησε για δυο χρόνια στην Άλωνα, δίνοντας μερικές εξαιρετικές τοπιογραφίες. Το 1942 διορίστηκε ως καθηγητής στο Γυμνάσιο Αμμοχώστου, ενώ δύο χρόνια μετά άρχισε να εργάζεται ως σκηνογράφος στο πρώτο επαγγελματικό θέατρο της Κύπρου, το “Λυρικό”. Το 1950 έχει την ευκαιρία να ταξιδέψει στο Λονδίνο για έξι μήνες και να έλθει σε επαφή με τα σύγχρονα ευρωπαϊκά κινήματα της τέχνης. Επιστρέφοντας, διορίστηκε καθηγητής στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, όπου δίδαξε ως το 1969. Υπήρξε πρωτεργάτης της ίδρυσης του Επιμελητηρίου Καλών Τεχνών Κύπρου, ενώ τον συνέδεε βαθιά φιλία με τον Αδαμάντιο Διαμαντή. Οι δυο τους έχουν χαρακτηριστεί ως “πατέρες” της σύγχρονης κυπριακής τέχνης. Το έργο του χαρακτηρίζεται από έντονο λυρισμό, καθώς κατέγραψε μοναδικά τοπία και σκηνές της κυπριακής ζωής. Ξεχωριστή είναι και η χαρακτική του, με την οποία αποτύπωσε το δράμα των πολιτικών καταστάσεων του νησιού. Απεβίωσε το 1993.

Βιβλιογραφία

Νικήτα, Ε., 2002. Τηλέμαχος Κάνθος. Λευκωσία: Εν Τύποις.

Ινατσί, Ο., Μαραγκού, Α., Σχίζα, Μ., Τουμαζής, Γ., 2005. Η Κυπριακή Τέχνη τον 20^ο αιώνα. Λευκωσία: Νεοκυπριακός Σύνδεσμος

Χρίστου, Χ., 1983. Σύντομη Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Τέχνης. Λευκωσία: Μορφωτική Υπηρεσία Υπουργείου Παιδείας.

Σόλων Φραγκουλίδης (1902 – 1981)

Ο Σόλων Φραγκουλίδης γεννήθηκε το 1902 στην Πάνω Ζώδια, από μια φτωχή αγροτική οικογένεια. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο, ήρθε σε επαφή με έναν Ρώσο ζωγράφο που κατέφυγε στην Κύπρο, τον Ηλία Καρίσιεβ, από τον οποίο διδάχθηκε ζωγραφική. Πήγε στην Αθήνα για σπουδές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, με δάσκαλους τους Νικηφόρο Λύτρα, Παύλο Μαθιόπουλο, Γεώργιο Ιακωβίδη και Γιώργο Ροϊλό. Εργαζόταν ως επιγραφοποιός και εκονογράφος, ενώ η ξεχωριστή πορεία του στη Σχολή ώθησε τους καθηγητές του να τον προτείνουν για μια υποτροφία από τον Αντώνιο Μπενάκη, που του επέτρεψε να αφοσιωθεί απερίσπαστος στις σπουδές του. Το 1932 ανέλαβε την εικονογράφηση της εκκλησίας του Αγρού στην Κύπρο, εργασία που κράτησε δύο χρόνια. Με το πέρας της, επέστρεψε στην Αθήνα, όπου και εργάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη ως εικονογράφος για τους καταλόγους του. Εξέθεσε τη δουλειά του στον “Παρνασσό” το 1936 με μεγάλη επιτυχία. Βίωσε τον πόλεμο και την εξαθλίωση κατά τη γερμανική κατοχή στην Αθήνα, ενώ εντάχθηκε στις τάξεις του ΕΑΜ. Το 1947 επέστρεψε στην Κύπρο, όμως η φήμη του ως αριστερού παρεμπόδιζε την εργοδότησή του. Μετοίκησε στο Καραβοστάσι, όπου μπορούσε να ζει πιο οικονομικά. Βραβεύτηκε με το αργυρό μετάλλιο στην Μπιενάλε Θρησκευτικής Τέχνης της Foggia της Ιταλίας το 1972, ενώ το ελληνικό κράτος του παραχωρεί τιμητική σύνταξη για την προσφορά του στις τέχνες. Κληροδότησε ολόκληρο το έργο του στο ελληνικό κράτος. Απεβίωσε το 1981.

Βιβλιογραφία

Νικήτα, Ε., 2002. Σολωμός Φραγκουλίδης. Λευκωσία: Εν Τύποις.

Ινατσί, Ο., Μαραγκού, Α., Σχίζα, Μ., Τουμαζής, Γ., 2005. Η Κυπριακή Τέχνη τον 20^ο αιώνα. Λευκωσία: Νεοκυπριακός Σύνδεσμος

Χρίστου, Χ., 1983. Σύντομη Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Τέχνης. Λευκωσία: Μορφωτική Υπηρεσία Υπουργείου Παιδείας.

Περσεφόνη Τζήρου-Ξενάκη (1908 – 2000)

Η Περσεφόνη Τζήρου-Ξενάκη γεννήθηκε στη Λευκωσία.  Γόνος αστικής και εύπορης οικογένειας, σπούδασε στο Διδασκαλικό Κολέγιο της Μόρφου και άρχισε να εργάζεται ως εκπαιδευτικός σε δημοτικά σχολεία. Ασχολήθηκε με το μάθημα της Τέχνης, ενώ η αναγνώριση της αγάπης της για τις τέχνες οδήγησε στην παραχώρηση υποτροφίας από την αποικιοκρατική διοίκηση για περαιτέρω σπουδές στη διδασκαλία της τέχνης και της χειροτεχνίας.  Επιστρέφοντας στην Κύπρο, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Ομίλου Φιλότεχνων (1943), που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Αδαμάντιου Διαμαντή, ενώ συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις του ομίλου.  Γύρω στα 1953-54 μετανάστευσε στην Ελλάδα, όπου και συνέχισε να ζωγραφίζει και να συμμετέχει σε ομαδικές εκθέσεις.  Απεβίωσε το 2000.

Βιβλιογραφία

Νικήτα, Ε. (2010). Πρωτοπόρες Γυναίκες Εικαστικοί Δημιουργοί στην Κύπρο, Λευκωσία: Λύκειο Ελληνίδων Αμμοχώστου.

Ανδρέας Θυμόπουλος (1881 – 1953)

Ο Ανδρέας Θυμόπουλος γεννήθηκε το 1881 στο Πραστειό της Μεσαορίας και υπήρξε ο πρώτος Κύπριος απόφοιτος του Σχολείου Τεχνών της Αθήνας (μετέπειτα Σχολή Καλών Τεχνών), με υποτροφία της Ιεράς Αρχιεπισκοπής για σπουδές στη γλυπτική.  Διακρίθηκε στις σπουδές του και επέστρεψε αμέσως μετά στην Κύπρο, όπου και διορίστηκε καθηγητής στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Αργότερα παραιτήθηκε για να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη γλυπτική και τις διάφορες παραγγελίες. Για δύο χρόνια δίδαξε επίσης στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης. Τα έργα του περιορίζονται στη θεματολογία που οι παραγγελίες του επέβαλλαν (προτομές, ταφικά μνημεία), ενώ πολύ λίγα έχουν ελεύθερο θέμα. Απεβίωσε στη Λευκωσία το 1953.

Βιβλιογραφία

Νικήτα, Ε., 2002. Ανδρέας Θυμόπουλος. Λευκωσία: Εν Τύποις.

Ινατσί, Ο., Μαραγκού, Α., Σχίζα, Μ., Τουμαζής, Γ., 2005. Η Κυπριακή Τέχνη τον 20^ο αιώνα. Λευκωσία: Νεοκυπριακός Σύνδεσμος

Χρίστου, Χ., 1983. Σύντομη Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Τέχνης. Λευκωσία: Μορφωτική Υπηρεσία Υπουργείου Παιδείας.

Όλγα Ραούφ (1893 – 1987)

Η Όλγα Ραούφ γεννήθηκε στη Μόσχα το 1893 από Γερμανούς γονείς.  Σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου.  Το 1925 αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στην Κύπρο, όπου αργότερα παντρεύτηκε τον Τουρκοκύπριο γιατρό Mehmet Rauf.  Διδαξε ζωγραφική στο Παρθεναγωγείο Φανερωμένης, και η δουλειά της επαινέθηκε από τον Αδαμάντιο Διαμαντή.  Παρουσίασε τα έργα της σε ομαδικές εκθέσεις, ενώ φαίνεται να διοργανώθηκε αναδρομική έκθεσή της γύρω στα 1986.  Το έργο της κινείται στα πλαίσια του ιμπρεσιονισμού, απεικονίζοντας το κυπριακό τοπίο.  Απεβίωσε το 1987.

Bιβλιογραφία

Yildiz, Netice, “A mark of modernity: the role of Turkish Cypriot women artists in the evolution of modern art..” The Free Library. 2003 Eastern Mediterranean University 07 Oct. 2014 http://www.thefreelibrary.com/A+mark+of+modernity%3a+the+role+of+Turkish+Cypriot+women+artists+in+the…-a0129354226

Νικήτα, Ε. (1997). Η Εικαστική Κίνηση στην Κύπρο: Από τις Αρχές του Αιώνα μας ως την Ανεξαρτησία. Λευκωσία: Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

Νίκος Νικολαϊδης (1884 – 1956)

Ο Νίκος Νικολαίδης γεννήθηκε το 1884 στη Λευκωσία. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο στην τετάρτη τάξη για να εργαστεί. Λίγο αργότερα γίνεται βοηθός του αγιογράφου Θεοχαρίδη και μαθαίνει την τέχνη της αγιογραφίας.  Αγιογράφησε εκκλησίες στην Πιτσιλιά (Άλωνα και Παλαιχώρι), στη Βάσα Κοιλανίου και στη Λεμεσό. Επιχείρησε να σπουδάσει στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, αλλά δεν έγινε δεκτός, ωστόσο παρακολούθησε κάποια μαθήματα ως ακροατής. Από το 1932 έζησε στο Κάιρο και δημιούργησε έργα με παστέλ και μελάνι εμπνευσμένα από το τοπίο και τους ανθρώπους της Αιγύπτου. Υπήρξε, επίσης, διακεκριμένος λογοτέχνης, ενώ σε αυτόν αναφέρεται ο Στρατής Τσίρκας. Ήταν από τους πρώτους Κύπριους που ασχολήθηκαν με την τέχνη, ως μέσο πνευματικής έκφρασης. Απεβίωσε το 1956 στο Κάιρο.

Βιβλιογραφία

Νικήτα, Ε., 2002. Νίκος Νικολαϊδης (1884 – 1956). Λευκωσία: Εν Τύποις.

Ινατσί, Ο., Μαραγκού, Α., Σχίζα, Μ., Τουμαζής, Γ., 2005. Η Κυπριακή Τέχνη τον 20^ο αιώνα. Λευκωσία: Νεοκυπριακός Σύνδεσμος.

Κοκκίνου, Β. (επιμ). Το Ζωγραφικό Έργο του Νίκου Νικολαϊδη. Λευκωσία: Εν Τύποις.